03.05.2021

„Witaj maj, piękny maj, u Polaków błogi raj” – dziś wszyscy słyszymy tę piękną  melodię „Mazurka 3 maja”. Okazja ku temu wyjątkowa, bo właśnie dziś obchodzimy 230. rocznicę uchwalenia ustawy rządowej, która regulowała podstawy ustroju Rzeczpospolitej. Konstytucję 3 Maja, bo o niej tu mowa, uchwalono w 1791 r. i była ona pierwszą konstytucją w Europie i drugą na świecie. Oprócz tego, że dokument obejmował w swoich zapisach organizację władz państwowych, obowiązki obywateli oraz ich prawa, to w założeniu był swoistą próbą ratowania Polski m.in. poprzez wzmocnienie władzy wykonawczej. Wcześniej ustrój państwa zbudowany był w oparciu o zasadę „liberum veto”, która była wykorzystywana przez szlachtę do zrywania Sejmów, gdzie w rezultacie, żadna ustawa nie mogła być wprowadzona w życie bez jednomyślnej decyzji posłów.

Mimo, że Konstytucja 3 Maja przywróciła Polakom nadzieję na uratowanie niezależności i niepodległości kraju, stworzona była w obawie przed imperialnymi zakusami naszych zaborców, którzy wcześniej zajęli część terytorium Rzeczpospolitej Obojga Narodów w 1772 r. Niestety ustawa, która miała zapewnić Polsce ład prawny, obowiązywała rok i dwa miesiące. Została obalona na skutek wojny polsko – rosyjskiej w 1792 r. i działań rodzimych zdrajców, którzy zawiązali Konfederację Targowicką. W efekcieefekcie doszło później do kolejnych rozbiorów i upadku państwa polskiego.

Święto zostało ustanowione w 1919 roku, kiedy Polska odzyskała niepodległość. Sejm Ustawodawczy podjął uchwałę, dzięki której 3 maja stał się świętem narodowym. Po II wojnie światowej przywrócono to święto. Obchody odbywały się do 1946 roku, kiedy to doszło do masowych demonstracji studentów. Władze komunistyczne zabroniły wówczas celebrowania publicznego, a milicja tłumiła wszelkie próby nieposłuszeństwa. Ustawą z 1951 roku zniesiono również dzień wolny od pracy, który obowiązywał dotychczas. Święto Narodowe przywrócono po raz kolejny w 1990 roku.